Петропавл қ.
Солтүстiк Қазақстан өңiрi қазақ халқының кең көлемдi тарихи үдерiстерi қалыптасатын ажырамайтын бөлiгi болып табылады. Халықтың 14–15 ғасырлардағы жеке мемлекеттер жүйесiне ұзақ уақыт енуiнен Қазақстан аумағында үш жүз түрiндегi бiрнеше этникалық консолидациялар түйiнi пайда болды.Қазақ жүздерiнiң әрқайсысының тайпалары ортақ көшу бағытымен байланысты болды, олардың ортақ этникалық аймағы болды. Орта жүз Қазақстанның Орталық және Солтүстiк-Шығыс аудандарын алып жатты. 15–16 ғасырлар екiншi жартысындағы қазақ халқының негiзгi этникалық топтарын Қазақ хандығына мемлекеттiк бiрiктiру оның консолидациясын аяқтау үдерiсiн жеделдеттi. Қалыптасқан халық 15 ғ. екiншi жартысынан бастап көршiлер арасында және жазба көздерде «қазақ» атауымен белгiлi болды.
Жүздер халқының негiзгi айналысатыны көшпелi мал шаруашылығы едi — Еуразия даласында ежелден қалыптасқан өзiндiк шаруашылық-мәдени тұрпат. 18 ғасырдың басында қазақтың ұлы ғалымы Шоқан Уәлиханов қазақ халқының өмiрiндегi сұмдық уақыт (тар заман) деп, ал 1723 жылды — ұлы ауыртпалық (тайғақ кешу) жылы деп атады. Жоңғарлардың Қазақстанға баса көктеп кiруi адамдардың, малдардың қырылуына, қыстауларды жойып, тұрғындардың солтүстiк пен батысқа жаппай көшуiне әкеп соқты. Сыртқы саяси қиын жағдайға ұшыраған қазақ хандығының басшылары Ресей мемлекетiнiң бодандығы мен жақтауын қабылдаудан басқа амал таппады. 1952 жылғы 26 наурызда нығайтудың жаңа жолын салу туралы жарлық шықты. Ең қысқа маршрутпен Омбы және Аң бас қамалдарын жалғастыратын жаңа Новоишимский жолының құрылысы басталды. Жолақтың орталық бекiнiсi 1952 жылғы шiлдеде Есiл өзенiнiң оң жағалауына орналасқан әулие Петр қамалы болып белгiлендi. Кейiннен қамал Петропавл қаласы мәртебесiн алды. Өлке тарихы 18 ғасырдағы Орталық Азияда беделдi болған мемлекеттiк қайраткерлердiң бiрi Абылай ханның атымен байланысты. Абылай Қазақ хандығының негiзiн қалаушы Жәнiбек хан ұрпағының аға тармағына жатады. Орта жүздiң ханы Әбiлмәмбетпен бiрге Абылай 1740 жылы ресей бодандығын алып, Петербургтағы, Орынбор, Омбыдағы ресей билiгiмен байланыс жасап отырды.
Абылай хан көреген әрi мемлекеттiк қайраткердiң ұлы дипломаттық әдiстерiн игеруi және дарынды да дана саясаткер. Стратегиялық икемдiлiгiнiң, сыртқы саясатының оңтайлылығының, мемлекеттiк қайраткердiң өнегелiлiгiнiң арқасында ол қазақ мемлекеттiлiгiн тұтас сақтап қалды. Барлық қазақтың үш жүзiнiң ханы ретiнде ол басқарған кезең (1771–1781 жж) саяси жағдайдың тұрақтылығы, Қазақстанның беделiнiң артуы, Орта Азия мен Ресей халықтарымен экономикалық және мәдени байланысты кеңейту жылдары болды.
Әулие Петрдiң қамалын салған кезде Абылай мiндеттi шарт қойды — Қазақстан үшiн Ресеймен сауда ашу. Абылай ханның бастамасының арқасында Петропавл жүз жылда iрi айырбас-сауда бекетiне айналды.
Әулие Петр қамалында Абылайды хан етiп көтеру жоспарланған. Мұнда ханға арналған бұлғын терiсiнен жасалған тон, бас киiм және қылыш түрiндегi императордың сыйлықтары да жеткiзiлдi. Абылай Ресей мен Қазақстанның Қытаймен қарым-қатынасын шиеленiстiруден сақтанып, әр түрлi сылтаумен Петропавл қамалында өзiнiң билiгiнiң заңдылығын растаудан бас тартты. Кейiннен бұл сыйлықтар ханға сән-салтанатсыз өзiнiң ордасында тапсырылды.
Уақыт өте келе әскери-қорғаныс ретiнде ойластырылған Петропавл бекiнiсi саяси, сауда-экономикалық, әкiмшiлiк орталыққа айналды. Петропавл қаласы транзиттiк сауда-айырбас операцияларының арқасында өсiп, дамыды. Әсiресе 19 ғасырдың бiрiншi жартысында Петропавл кеденiнiң айналымы өстi, ол кезде оның қызметiнiң арқасында Монғолиямен, Қытаймен, Ташкент, Қоқанд, Хивамен транзиттiк керуен саудасы қалыптасқан кезде. 19–20 ғасырлар тоғысында қалада және оның айналасында үнемi базарлар мен жәрмеңкелер өткiзiлiп тұрды. Тек қана мал шаруашылығы өнiмдерi саудасына арналған мейманханалық және айырбас сауда жұмыс iстедi.
Буржуазиялық ревформа өткiзiлгеннен кейiн 19 ғасырдың екiншi жартысында Қазақстанның солтүстiк өңiрiнде қоныс аудару үдерiсi күшейдi. Столыпин аграрлық реформасын жүргiзген жылдары қоныс аударушылардың негiзгi легi Ресейдiң орталық аудандарынан, Украинаның солтүстiк губернияларынан екенi байқалды. Патшалық билiк бұл үдерiстi реттеп, қолдап отырды, шаруаларға құрылысқа несие және жеңiлдiктер берiлдi. Қоныс аударудың (украиндықтарды, белорус, орыс, татарлардың) келесi кезеңi тың жерлердi игеруге байланысты 20 ғасырдың 50-шi жылдарына келедi. Қазақстанда татарлардың қоныс алуы 13–15 жылдары монғол-татарлардың шапқыншылығы тарихи кезеңiне келедi. 17 ғасырда бұхар әмiршiлерi Қазақ даласына исламды тарату үшiн татар молдаларын жiберген. Әулие Петрдiң қамалын салу және жергiлiктi сауданы дамыту Солтүстiк Қазақстанға татар (қазан, түмен, қасымов) көпестерi мен шаруаларының қоныс аударуына әкеп соқты. Қазiргi Мамлют, Қызылжар, М.Жұмабаев аудандарының шекараларында көптеген татар қоныстары пайда болды. Қазiргi немiстердiң ата-бабасы Солтүстiк Қазақстанда 18 ғасырда пайда болды, олардың көшi-қоны 20 ғасырдың аяғына дейiн жалғасты.
Өлкеде экономикалық инфроқұрылымның дамуына 1894 жылғы Транссiбiр темiр жолында Петропавл станциясының ашылуы мүмкiндiк бердi, бұл тауар айналымын барынша кеңейтуге мүмкiндiк бердi.
1921 жылы Петропавл-Көкшетау темiр жолының құрылысы басталды.
1927 жылы бұл жол Боровое курортына дейiн ұзартылды.1935 жылғы ақпан айынан бастап Приишимде «АП» тұрпаттағы жеңiл ұшақтардың жүйелi пошталық-жолаушылық рейстерi ашылды.
10.10.1929 ж. Петропавл радио торабының жергiлiктi хабарын трансляциялау басталды. 1937 ж. Петропавл мұғалiмдер институты ашылды. 30-шы жылдары облыста келесi техникумдар жұмыс iстедi: ет-өнiрiсi, темiр жол, жерге орналастыру, жоспарлы-экономикалық, ветеринарлық, құрылыс, кооперативтiк, ауыл, орман шаруашылығы және 4 педагогикалық.
20–30 жылдары облыста атақты жазушылар мен ғалымдар тұрды, олар: М.Жұмабаев, И.П.Шухов, С.Мұқанов, Ғ.Мүсiрепов, С.Марков, В. Иванов, Г.Тверитин, М.Дәлетбаев, С.Шаймерденов, Е.Бөкетов,, Г.Бельгер, Ж.Сыздықов және басқалар. 1920 жылдан бастап жергiлiктi драма театры жұмысын жандандырды. Кинотеатр жұмыс iстедi. 30 жылдары облыс аумағында 30 аурухана салынды. 1932 жылы Петропавлда қазақ өлкелiк емдеудiң физикалық әдiсi институты ашылды. Институттың басшыларының бiрi неропотолог, облыстағы халықтық денсаулық сақтауды ұйымдастырушы П.А.Нефедов болды.
Облыстағы өнеркәсiп кешенi Ұлы Отан соғысы кездерi құрылды, соғыс басталған алғашқы күндердiң өзiнде Петропавлда 20 өнеркәсiп кәсiпорнының жабдықтары көшiрiлдi.
Солтүстiкқазақстандықтар соғысқа 120 мың адам, еңбек армиясына — 55 мың адам жiбердi, соның 45 мыңнан астамы ұрыста қаза болды. Ұлы Отан соғысы жылдары 53 солтүстiкқазақстандық Кеңес Одағының батыры атағына ие болса, 11-i Жауынгерлiк даңқ орденiнiң кавалерi атанды. Петропавлда зауттардың әскери-өнеркәсiп кешенi құрылған, ТЭЦ-1 салынды.
Соғыстан кейiнгi ауыл шаруашылығын қалпына келтiрудегi қиындықтар 1954 жылы тың және тыңайған жерлердi игеру есебiнен шешiлдi. Солтүстiк Қазақстан облысына алғашқы тың игерушiлер отряды 1954 жылғы 1-наурыз Алматы қаласынан, екiншi эшелон — Мәскеуден келдi. Тың игеру жылдары 19 жаңа кеңшар ұйымдастырылды.
70–80 жылдары өнеркәсiп өнiдiрiсi, көлiк, құрылыс салалары шұғыл өстi. Облыста 92 өнеркәсiп кәсiпорны болатын, соның 14-i — кеңеске және 38-i республикаға қарасты. Елдегi көптеген басқа өңiрлер сияқты облысымыздағы өнеркәсiп бiр жақты болып дамыды, негiзiнен қорғаныс сипаттағы кәсiпорындарды қалыптастыру және дамытуға бағытталатын.
1990 жылдан бастап облыста нарықты қатынастағы көпқұрылысты экономиканы дамыту басталды. Машина жасау кешенiнiң негiзi бұрынғы қорғаныс кешенiнiң кәсiпорны болды: «ПЗТМ» АҚ, «ЗИКСТО», «С.М.Киров атындағы зауыт», «Мұнаймаш», «ЖЛҚ Зауыты» және «ППЭИМ» ЖШС.
Мәдени-ағарту мекемелерiнiң мемлекеттiк торабына 355 мәдениет нышандары: Н.Погодин атындағы облыстық драма театры, С.Мұқанов атындағы қазақ сазды-драма театры, облыстық филармония және қуыршақ театры, 270 кiтапхана, 70 клуб пен мәдениет үйлерi жатады. Теледидардан жергiлiктi үш канал арқылы хабарлама бередi.
Облыс туралы ақпарат
Солтүстік Қазақстан облысы
Географиялық орналасуы. Қазақстан облысы Қазақстанның солтүстігінде орналасқан, Батыс Сібір жазығының оңтүстік шетінде және Қазақтың ұсақ шоқыларының бір бөлігін алып жатыр. Жер бедерінде көптеген көл ойпаттары, дала ойпаттары, төмен жалдар мен жартастар бар, олар аралық шұңқырлармен ауысады. Биіктігі солтүстішығыста 115-120 м-ден оңтүстік пен оңтүстік-шығыста 200 м-ге дейін. Облыстың оңтүстік-батыс бөлігі қазақтың ұсақ шоқыларына (Сары-Арқа) жатады және Көкшетау қыратының солтүстік-батыс бөлігімен ұсынылған. Сарыарқа – палеозойда пайда болған ежелгі таулы ел. Уақыт өте келе иод табиғи факторлардың әсерінен таулы рельеф таңқаларлық формаларға ие болды. Қылқан жапырақты ормандармен жабылған төбелер әдемі құмды жағажайлары бар тұщы және тұзды көлдердің бассейнінде орналасқан. Орман-қабырға аймағында көптеген қайың шоқыларын байқауға болады, демек, аймақтың поэтикалық атауы — «Ақ қайыңның шеті».
Климат. Солтүстік Қазақстанның ең үлкен материктің тереңдігіндегі жағдайы оның климатының күрт континенталдылығына себепші болады, оның тән белгілері күшті жел мен бораны бар ұзақ суық қыс, қысқа, бірақ ыстық жаз болып табылады. Қаңтардың ең суық айының орташа температурасы солтүстікте -18.5 С, оңтүстігінде -17.6 С, ал ең суық күндері -45 "С. шілдеде температура орташа есеппен солтүстікте +19"С және оңтүстігінде +19.5' С, ал ең ыстық күндерде +41 С дейін жетеді.
Аумақ. Солтүстік Қазақстан облысы 1936 жылы құрылған. Қазіргі шекараларда 1999 жылдың 8 сәуірінен бастап бар. Ауданы 98,04 ti.ic.kb.km, бұл республика аумағының 3,6 пайызын құрайды. Құстың көзімен ол жасыл аралға ұқсайды. Бір жағынан, Есіл өзені мен көптеген ескі адамдар, екінші жағынан, қайың шоқтары мен көлдердің көк табақшалары шектеседі. Орманды дала белдеуінде ерекше болып табылады: Сер-гейлер су қоймасы, Шалқар және Имантау табиғи аймақтары, ботаникалық қорықтар және реликті қарағайлы ормандар.
Флора мен фауна. Әр түрлі экожүйелердің болуы жануарлар түрлерінің алуан түрлілігін анықтайды. Мұнда сүтқоректілердің 160-қа жуық түрі және құстардың 200-ге жуық түрі бар. Кездеседі: бұлан, сібір елігі, қабан, жыртқыштардан — қасқыр, қарапайым түлкі мен қарсақ, ақ қоян мен орыс қояндары, ракон ит және т.б. көптеген көлдер (3000 — нан астам) балық аулауға керемет мүмкіндіктер береді. Суда көксерке, мөңке, алабұға, руф, аққайран, тұқы, ақ балық кездеседі.
Халық саны. Халық саны — 535,3 мың адам. Солтүстік Приишимде 95 ұлттар мен ұлыстардың өкілдері тұрады. 12 ұлттық бірлестіктер мен мәдени орталықтар жұмыс істейді (қазақ, орыс, татар, башқұрт, корей және басқалары). Халықтың этникалық құрамы: қазақтар – 32,3%, орыстар – 48,5%, украиндар – 6,3%, немістер – 3,9%, поляктар – 2,7%, татарлар – 2,2%, белорустар – 1,2%, басқа ұлтшылдар – 2,9%.
Әкімшілік орталығы – Петропавл қаласы. Есіл өзенінің оң жағалауында орналасқан. Қала халқы 208,979 мыңнан асады.
Жақын орналасқан астанасы – Нұр-Сұлтан қаласы – қаржылық, ғылыми және мәдени орталығы.
Петропавлда халықаралық стандарттарға жауап беретін әуежай бар, Астана мен Алматыға тұрақты авиарейстер жүзеге асырылуда.
Облыс арқылы Петропавл қаласын Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының ірі қалаларымен байланыстыратын автомобиль және темір жолдар өтеді.
Қарасай мен Ағынтай батырларға ескерткіш
Қарасай мен Ағынтай батырлары – XVII ғасырдың ортасында өмір сүрген Қазақстанның ұлттық батырлары. Көзі тірісінде адал серіктері бола тұра, олар Солтүстік Қазақстан облысы аудандарының бірінің аумағына жақын маңда жерленді. Қарасай мен Ағынтай батырлары жоңғар әскерімен болған көптеген шайқастарға қатысқан, бұл ретте Қарасай милицияға басшылық еткен, ал Ағынтай бірнеше рет жау жауынгерлерімен жекпе-жек өткізген.
Орналасқан жері: Қазақстан Конституциясы көшесі 1.
Сайттан алынды: https://rutraveller.ru/place/97767
Астрофизикалық обсерватория
Петропавлдың басты көрікті жерлерінің бірі – Солтүстік Кавказ мемлекеттік М. Қозыбаев атындағы университетінің кешенінің бөлігі болып табылатын астрофизикалық обсерватория. Бұл обсерватория Ричи-Кретьен жүйесі бар телескоппен жабдықталған. Бұл телескоп елдегі көлеміне қарай екінші орын алады. Сонымен қатар, бұл обсерваторияда күмбез корпустардың бірімен безендірілген планетарий бар. Бұл планетарийдегі Проектор аспанның екі жарты шарында орналасқан үш мыңнан астам жұлдыздың нақты түсті бейнесін жасай алады, ол жердің кез-келген нүктесінен аспанның көрінісін жобалай алады. Обсерваторияның көмегімен аспанда ғылыми зерттеулер жүргізілуде, бірнеше жаңалықтар ашылды. Оны бақылау кешкі уақытта ауа райы ашық болған жағдайда ғана жүргізіледі.
Орналасқан жері: Пушкин көшесі, Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің аумағы. М. Қозыбаева
Қызылжар мұсылман мешіті
«Қызыл Жар» мешіті Петропавл қаласының орталық бөлігінде орналасқан. Бұл қаланың басты мешіті, оның алғашқы тасы 200 жылы қаланған. Ол бір мыңға дейін адамды қабылдай алады, ал мешіттің жалпы ауданы 1500 шаршы метрді құрайды. Орыс тіліне аударылған мешіттің атауы «Қызыл Жар» дегенді білдіреді. Мешіт ғимараты негіздегі сегіз бұрышты жұлдыз. Оның негізгі көлемі көк түсті бір үлкен және төрт кіші жарты шар күмбездерімен көмкерілген. Негізгі күмбездің биіктігі – 28 метр.
Мешіттің құрылысы төрт жыл бойы, приходшылардың ерікті қайырымдылығынан алынған қаражатпен жүргізілді және Сауд Арабиясының қаржылық қолдауымен аяқталды. Мешіттің салтанатты ашылу рәсіміне жергілікті мұсылман және православиелік дін өкілдері, сондай-ақ жақын шетелден келген қонақтар қатысты.
Орналасқан жері: Н. Назарбаев және К. Сутюшев көшелерінің қиылысында.
Толық оқу: https://rutraveller.ru/place/97761
Солтүстік Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы
Солтүстік Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы 1924 жылы құрылған. ХІХ ғасырдың соңындағы сәулет ескерткіштері – ғимараттар кешенінде орналасқан. Мұражай қорында 350 мың экспонат бар. Бүгінгі таңда мұражай кешенінің жалпы ауданы шамамен 2400 ш.м., экспозициялық – 2000 ш. м. құрайды.
Экспозиция ежелгі дәуірден қазіргі уақытқа дейінгі жалпы тарихи кезеңді ескере отырып салынған.
Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы дамуын бейнелейтін экспозиция маңызды орын алады. Ол үш залдан тұрады – «Қазақстан тәуелсіздік жылдары», «Солтүстік Қазақстан облысы Тәуелсіздік жылдары», «Қазақстан-Ресей қатынастары». Құжаттар, фотоматериалдар негізінде қарқынды дамып келе жатқан экономика, қоғамды демократияландыру, халықаралық қатынастар көрсетілген. Қазақстан-Ресей қатынастарына, Солтүстік Қазақстан облысы мен Ресей Федерациясының шекаралас облыстары арасындағы ынтымақтастыққа елеулі орын беріледі. Мұражайға келушілер Солтүстік Қазақстанның археологиялық зерттеу материалдарымен, өлкенің ежелгі тарихы бойынша бірегей экспонаттармен таныса алады. Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасу тарихы мен қазақ халқының этнографиясы бойынша экспозиция кеңейтілді.
Орналасқан жері: Қазақстан Конституциясы көшесі 48
Алынды: https://skomo.ucoz.kz/
Абылай хан резиденциясы
Абылай ханның өмірбаяны XVIII ғасырдағы Қазақстан туралы көптеген маңызды тарихи деректердің қайнар көзі болып табылады, ал оның саяси және аумақтық Тәуелсіздік, бірлікті сақтау туралы идеялары қазіргі заманғы мемлекеттің басымдықтарында айқын көрініс табады.
Мұражай жұмысының негізгі мақсаты Абылай ханның өмірі мен қызметінің тұсаукесері болып қала береді. Мұражай төрт залдан тұрады, онда Ұлы билеушінің есімімен байланысты өткен жылдардағы материалдар ұсынылған. Бірінші залда сіз жас ханның балалық шағы мен жастық шағы туралы түрлі үзінділерді көре аласыз, оның шығу тарихымен таныса аласыз. Екінші залда Абылай тұрған дәстүрлі қазақ үлгісіндегі тұрғын үй, ал үшінші залда тұрмыстық заттар, қару-жарақ, хан киімдері және, әрине, ханның бейнесі қойылған. Төртінші орын келушілерді Абылай ханның тұлғасымен және оның көреген билеуші және талантты дипломат ретіндегі жұмысының кейбір аспектілерімен таныстырады.
Алынды: https://kazakhstan.travel/tourist-spot/ru/134/ablai-khans-residence
«Абылай хан резиденциясы» мұражай кешені Мекен-жайы: Кәрім Сүтішев көшесі, 1Б.
Ботаникалық бақ
Саябақ өнерінің бірегей кешені Петропавл қаласында орналасқан, онда пальмалар мен лимон, Шығыс тюжа, жасмин және әлемнің басқа да экзотикалық өсімдіктері жасылға айналады. БАҚ 1912 жылы құрылған және Қазақстандағы ең көне ғимараттардың бірі болып табылады.
Кешеннің бірегейлігі ет – консерві зауытының Ингредиенттерге-пияз бен лавр жапырақтарына қажеттілігін қанағаттандыру үшін бастапқыда оны құрудың алғышарттары өнеркәсіптік мақсаттар болғандығында.
1912 жылы Сібір консерві зауытының құрылысы кезінде Ресейдің терең жылыжайларында өсірілген Санкт-Петербургтен он екі лавр ағашы әкелінді. Қазақстан тарихы.
Уақыт өте келе кешен одан әрі дамыды және қазіргі уақытта қызмет етеді: ғылыми-танымдық, экспозициялық( өсімдіктерді өсіру және оларды студенттер мен оқушыларға көрсету үшін), ғылыми (оқу-ғылыми зерттеулер жүргізу және өсімдіктердің гендік қорының коллекцияларын сақтау үшін), қорық (аймақтың табиғи өсімдіктерінің бірегей, типтік және сирек кездесетін қауымдастықтарын сақтау және көбейту үшін) және қоғамдық (келушілерге қызмет көрсету және экскурсияны ұйымдастыру үшін) база болып табылады.
Ботаникалық бақ-негізгі қызмет түрі сирек өсімдіктер әлемін қорғау, молықтыру және пайдалану, оқу, шолу экскурсияларын өткізу, келушілерге өсімдіктерді көрсету, сондай-ақ оларды ботаникалық бейіндегі басқа мекемелермен алмасуды жүзеге асыру болып табылатын ерекше қорғалатын табиғи аумақ.
Ботаникалық бақтың экспозициясы мыналарды қамтиды:
Оранжерея;
Қысқы бақ;
Скверлер;
Шағын арборетум;
Суда жүзетін құстарға арналған тоған;
Виварий (қысқы саябақ) – жануарлар мен құстарды ұстауға және өсіруге арналған, жараланған жабайы құстар мен жануарларға арналған баспана;
Зообұрыш;
Құстардың экзотикалық түрлері бар қоршаулар;
Экзотикалық балық түрлерімен Аквамир.
Орналасқан жері: Медведев көшесі, 41
Алынды: https://ehonews.kz/botanicheskij-sad-kazahstan-g-petropavlovsk/
«Нептун» аквапаркі
Кешеннің құрамына түрік моншасы «Хамам», орыс моншасы, фин саунасы, жеті су аттракциондары, канадалық фирма White Water, оның ішінде ересектер үшін — 4 аттракцион, балалар моншасы — 3, 10 гидромассаж қондырғылары, 4 «джакузи» ванналары, фитнес клубы, спорт залы, медициналық бөлмелер кіреді. Аквапарк сағатына 1000 адамды қабылдайды, оларды 1500 шаршы метр су беті, биіктігі 20 м 4 слайд, 25 м спорт бассейні, солярий, SPA салоны қарсы алады. Нысанда толыққанды сау демалыс үшін барлық жағдай жасалған. Келушілер дене шынықтырумен айналысып, арнайы жабдықталған залда жаттыға алады. Кішкентай балалар үшін тереңдігі 40 см бассейні, слайдтары және басқа да аттракциондары бар жеке аймақ құрылды. Кешендегі ауаның орташа температурасы 28-31с, суды толық сүзу және тазарту әр үш сағат сайын жүзеге асырылады. Аквапаркқа кіре берісте әйгілі мультфильм кейіпкері капитан Врунгельге ескерткіш орнатылған.
Орналасқан жері: Медведев көшесі, 41
Солтүстік Қазақстан облыстық бейнелеу өнері мұражайы
Солтүстік Қазақстан облыстық бейнелеу өнері мұражайы 1989 жылы Петропавл қаласында, 1982 жылдан бастап Қазақстанның тарихы мен мәдениетінің ескерткіші болып табылатын ғимаратта ашылды. Оның ашылуына тарихи-өлкетану мұражайының бейнелеу өнері бөлімі негіз болды. 394 шаршы метр аумақта 5000-ға жуық экспонат ұсынылған, бұл ең алдымен танымал суретшілер В.Фаворский, Г.Нисский, М.Майофис, Г. Поплавский, М.Митурич-Хлебников, Р.Хачатрян, Г.Ханжян, П.Реченский, В.Антощенко-Оленев, М.Кисамединов, А.Бейсембиновтың графикалық жұмыстары.
И.Стадничук, В.Крылов, Н.Хлудов, А.Исмаилов, Л.Леонтьев, А.Қастеевтің кескіндеме бөліміндегі қазақ шеберлерінің туындылары, мүсіншілер Н.Никогосян, О.Комов, С.Балдано, М.Рапопорттың жұмыстары, сәндік-қолданбалы өнер коллекциясы, балалар шығармашылығының жұмыстары. Мұражайда 1992 жылы әдеби бөлім ашылды, онда 2600-ге жуық экспонат бар-жазушылардың шығармалары мен қолжазбалары, олардың жеке заттары мен хаттары
Орналасқан жері: Абай көшесі 65.
Пестрое көлі
Пестрое көлі – өте танымал орын, таза және көк суы бар. Құмды жағажай, суға жұмсақ кіреберіс, орындықтар мен қолшатырлар – мұның бәрі Пестрое көлінде. Көлдің жанында әдемі тұрақ құрылды, сонымен қатар кеме-кафе бар. Көл қаладан тыс жерде орналасқан, бірақ мұнда көптеген демалушыларды тартады. Демалушылардың танымал ойын-сауығы қызыл желкендері бар қайық болды, онда сіз матросты айналдыра аласыз. Жағажайдағы көлдің жанында слайдтар мен әткеншектер бар балалар қалашығы бар. Көлге көлікпен немесе «Пестрое көлі» аялдамасынан бірнеше минут жаяу жетуге болады.
Алынды: https://www.komandirovka.ru/sights/petropalovsk/ozero-pestroe/
Қасиетті елшілер Петр мен Павел соборы
Қасиетті елшілер Петр мен Павел соборы – қаладағы ең көне ғимараттардың бірі және сәулет ескерткіші. Шіркеу бастапқыда 1803 жылы қаланды, 1812 жылы бөлшектелді, ал 1813 жылы 22 қазанда сол жерде жаңа үш крест шіркеуі салынды. Қасиетті елшілер Петр мен Пауылдың құрметіне бас тақ, Солтүстік-Әулие ғажайып шебер Николайдың құрметіне және Оңтүстік-қасиетті Теотокты қорғау құрметіне. Барлық шіркеулер біртіндеп қасиетті болды: 1815, 1818 және 1821 жылдары. 1838 жылы тас қоңырау мұнарасы өрттен қатты зардап шекті. Ол 1839 жылы бөлшектеліп, оның орнына 1844 жылы шіркеуден бөлек тұрған жаңа қоңырау мұнарасы салынды, оған тас дәліз қосылды. Қоңырау мұнарасының құрылысы 1848 жылы аяқталды. Қазан төңкерісінен кейін шіркеу жабылды. Тек 1946 жылы Петропавл атқару комитетінің облыстық кеңесі Подгорный ғибадатханасының ғимаратын діндарлар қауымына берді. Қалпына келтіру кезінде ғибадатхананың көрінісі қайғылы көрініс болды: құрбандық ошағы мен иконостаз жеңілді, көптеген белгішелер мен киоттар аяусыз жойылды. Қабырғалардағы кескіндеме күл мен кір қабатымен жабылған. Орталық құрбандық үстелінің алдында күмбезге дейін үлкен сорғыш құбыр көтерілді. Никольск шіркеуінде үлкен кірпіш пеш болды.
Шіркеу қатты тозып, жартылай қирады, кресттер мен қоңыраулар болмады, бірақ 1952 жылға қарай шіркеу толығымен қалпына келтірілді. 1947 жылдан бастап шіркеуде шіркеу қызметтері басталды, олар бүгінгі күнге дейін жалғасуда.
Алынды: https://www.pbe.kz/sobor-svyatyh-apostolov-petra-i-pavla-0
Орналасқан жері: Коминтерн көшесі 97.
Құдайдың мейірімділік католик шіркеуі
Құдайдың мейірімділік католик шіркеуі Петропавл қаласының орталық бөлігінде орналасқан. Бұл Жамбыл Жабаев көшесінде орналасқан қаланың басты католик ғибадатханасы. Құдайдың мейірімділігінің жаңа шіркеуі 2012 жылдың сәуір айында салтанатты түрде ашылды, оған елдің әртүрлі католик қауымдастықтарының өкілдері қатысты. Құрылысқа Польша, Бразилия, Германия діндарлары, сондай-ақ қала тұрғындары қаржылай көмек көрсетті.
Ресей империясы кезінде Петропавл қаласы әйгілі жер аударылатын орын болды, онда көптеген католиктер жіберілді, олардың көпшілігі этникалық поляктар, литвалықтар және немістер болды. Жаңа жерде белсенді діни өмірді орнатуға тырысып, жергілікті католик қауымдастығы 1911 жылы қаладағы алғашқы Исаның қасиетті жүрегінің католик шіркеуін құрды. Кеңес заманында шіркеу жабылып, ел тәуелсіздік алғаннан кейін ғимарат қайта құру үшін жабылды. Шіркеу қазіргі заманғы католик шіркеуінің классикалық үлгісі болып табылады, оның сәулетінде Польша мен Чехияның дәстүрлі нео-готикалық шіркеулерінің мотивтері байқалады. Төбесі бар қызыл кірпіштен жасалған бір қабатты ғимарат кішкентай қоңыраулар орнатылған қоңырау мұнарасымен безендірілген. Кейінірек шіркеудің жанында үлкен қоңыраулары бар жеке қоңырау мұнарасы салынады.
Орналасқан жері: Жамбыл Жабаев көшесі 198,
Толық оқу : https://rutraveller.ru/place/97765
Жеңіс саябағы
Жеңіс саябағы – Ұлы Отан соғысындағы. Жеңіске арналған мемориалдық кешендердің бірі. Қаланың шетінде Набережная көшесінің 20-шы шағын ауданындағы жолда орналасқан. 1967 жылы қаланған және 1985 жылы ашылған. Уақыт өте келе ол ұмытылды және тек 2003 жылы қалпына келтіруге қаражат бөлінді.
Жеңіс Паркі – бұл қаланың көрікті жері ғана емес, сонымен қатар жергілікті тұрғындар үшін демалыс орны. Саябақ шағын футболға арналған 2 көгалмен, арқасы бар орындықтармен, Ұлы Отан соғысының батырлары мен қатысушыларының құрметіне орнатылған көптеген ескерткіштермен, балаларға арналған ойын алаңымен, Баскетбол мен волейбол ойнайтын алаңдармен, тренажерлармен және әткеншектермен жабдықталған. Басқаша айтқанда, саябақта спорт пен демалыс үшін қажет нәрсенің бәрі бар. Әдетте адамдар саябаққа отбасыларымен келеді. Әр адам өз жасына қарамастан, осы саябақта көңілді және пайдалы уақыт өткізе алады, өйткені саябақта әркім үшін хобби бар. Саябақтан Есіл өзеніне және оның жағалауына ерекше әдемі көрініс ашылады. Жылы кештерде жергілікті тұрғындар жағадан керемет күн батады. Жолдар асфальтталған, жолдар төселген. Саябақта серуендеп, біздің батырларымыздың ерліктері туралы оқи отырып, тұрғындар жақсы уақыт өткізеді және біздің басымыздың үстіндегі бейбіт аспан үшін қымбат өмірін құрбан еткендерді ұмытпайды. 2015 жылы саябақта Жеңістің 70 жылдығына орай Азат етуші жауынгерге ескерткіш орнатылды. Сондай-ақ, саябақта Екінші дүниежүзілік соғыстан бері сақталған 2 нақты зеңбірек орнатылған. Саябақ соғыс дәуіріне ұқсайды, өйткені онда жарылыс бар.
Орналасқан жері: Набережная көшесі 7
Көпес валит Янгуразовтың мекен-жайы
Көпес валит Янгуразовтың мүлкі – XIX ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басында салынған Петропавл қаласының тарихы мен мәдениеті ескерткіші. Аңыз бойынша, саудагер Янгуразов өзінің сауда істерін шешу үшін Санкт-Петербургке барды. Ол жерде болған кезінде ол бір астаналық сұлуға ғашық болып, бірден оған жүрегі мен қолын ұсынды. Қыз саудагердің ұсынысын қабылдады, бірақ бір шартпен. Ол валит Янгуразовтан Санкт-Петербургте тұратын дәл сол үйді өз даласында салуды сұрады. Саудагер уәдесін орындады. Үй салу үшін итальяндық шеберді арнайы шақырды. Таңдалған адам Петропавлға көшті, бірақ көптен күткен үйлену тойы болған жоқ. Бір нұсқа бойынша, үйлену тойынан бірнеше күн бұрын Янгуразов қайтыс болды. Ол салған үй «қалыңдықтың үйі» деп аталды. Жоспардағы екі қабатты үй U-тәрізді. Ғимараттың сәулеті ерекше және қызықты. Онда кеш барокко және заманауи элементтер айқын көрінеді. Негізгі қасбеттің композициясының симметриясы ғимаратқа ерекше қатаңдық береді. Шеттерінде ортасында Арка, күмбездер мен сымдары бар ерекше бағандар бар. Үйдің екінші қабатында әдемі оюланған есіктер мен түрлі-түсті төбелер бар. Көпес үйінің бірінші қабаты кірпіштен, екіншісі ағаштан жасалған. Үйдің карнизінде өсімдік ою-өрнегінің көптеген элементтері кесілген. Ғимараттың қасбеті мен ішкі көрінісі сәндік сылақпен безендірілген. Дегенмен, үйдің ең үлкен тартымдылығы-бүйір бөлмелерде орналасқан екі камин.Кеңес өкіметінің алғашқы жылдарында мүлік Петропавл депутаттар Кеңесінің әкімшілік ғимаратына берілді. 20-шы жылдары мұнда арнайы мақсаттағы бөлімдердің штабы орналасқан. 60-шы жылдары. ғимаратта облыстық қаржы бөлімі, ал Госстрахтан кейін орналасқан.
Орналасқан жері: Ульянов көшесі, 68
Алынды: https://www.komandirovka.ru/sights/petropalovsk/dvorets-kulturyi/
Погодин атындағы драма театры
19 ғасырдың аяғында Петропавл ірі сауда-экономикалық орталық болғандықтан, мұнда тек саудагерлер мен саудагерлер ғана емес, сонымен қатар шығармашылық адамдар да келе бастады. Қала өсті,ондағы тұрғындар саны артты және жергілікті актерлер А.Г. Горбуновтың басшылығымен шағын топқа жинала бастады. Театр өнеріне деген қызығушылық артып, қала тұрғындары 1906 жылы театр үшін «Тас үйдің» құрылысына белсенді көмек көрсетті. Қойылымдар бірінен соң бірі пайда болды және әр премьерамен жұмыс тереңірек, кәсіби бола бастады. Режиссерлердің сүйікті туындылары А.Н. Островскийдің туындылары болды. Кеңес өкіметінің келуімен театрдағы жағдай түбегейлі өзгерді. Жартылай сүйіктіден ол жаңа міндеттері мен атауы бар толыққанды қалалық театрға айналды. Қазір ол «Орыс кеңестік театры» деп аталды, оны Н. Сарматов басқарды. Орыс драма театрының репертуарында. Погодин классиктердің еңбектері: Л. Толстой, А. Пушкин, А. Чехов, сонымен қатар замандастары: Н. Погодин, М. Әуезов, С. Мұканов.
Орналасқан жері: Қазақстан Конституциясы көшесі, 1.
Взято: https://ticketon.kz/place/kgkp-oblastnoj-russkij-dramaticheskij-teatr-imnpogodina
Сәбит Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық қазақ музыкалық драма театры
Сәбит Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық қазақ музыкалық драма театры 2000 жылы Қазақстанның бұрынғы Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың тікелей қолдауымен құрылды. Петропавл қаласында Қазақ драма театрының ашылуына режиссер Оразалы Ақжарқын-Сәрсенбек, сондай-ақ ұлттық өнер академиясының түлектері бастамашы Т. Жүргенов болды. Бұл бастаманы еліміздің Президенті қолдап, 2000 жылы Қазақ музыкалық драма театры көрермендерге есігін айқара ашты.
Жас театрдың ашылуы ұлы жазушы Сәбит Мұқановтың 100 жылдығымен тұспа-тұс келді, осы күнге байланысты театрға С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық музыкалық-драма театрының есімі берілді. Жаңа театр өзінің шығармашылық жолын С.Мұқановтың шығармасы бойынша «Промелкнувший метеор» спектаклінің премьерасынан бастады.
Орналасқан жері: Жамбыл Жабаев көшесі 195
Алынды: https://qazaqstan3d.kz/ru/place/view?id=124
Солтүстік Қазақстан қуыршақ театры
Петропавл қуыршақ театры өзінің алғашқы келушілерін 1990 жылы қабылдады, Бұл А.Милнның «Винни-Пух және бәрі-бәрі-бәрі» шығармасы бойынша спектакльдің премьерасы болды. Алғашқы бес жыл ішінде Петропавл қуыршақ театрында Ресейдің әртүрлі қуыршақ театрларынан арнайы шақырылған режиссерлер мен актерлердің труппасы жұмыс істеді. Солтүстік Қазақстан қуыршақ театры 45-тен астам таңғажайып спектакль қойды, оларды тамашалауға миллионнан астам көрермен келді. Әрбір қойылған спектакль лайықты бағаланды. Бүгінгі таңда қуыршақ театры қалада өте танымал. Театр режиссерлері мен актерлері репертуарын жаңа қызықты спектакльдермен толықтыра отырып, үнемі шығармашылық ізденісте болады. Солтүстік Қазақстан қуыршақ театрының дәстүрінде – «Гулливер» Қорған қуыршақ театры және «Харлекин» Омбы қуыршақ театрымен гастрольдік сапар. Петропавл қуыршақ театрында көптеген қызықты оқиғалар орын алуда. Мұнда театрдың қалыптасуы мен шығармашылық дамуына үлкен үлес қосқан көптеген талантты адамдар жұмыс істеді және жұмыс істейді. Тату жас ұжымның шығармашылық әлеуеті зор.
Алайда, Солтүстік Қазақстан қуыршақ театрының басты құндылығы – оның адал көрермені. Дәл осы жерде театр өнерінің кішкентай жанкүйерлері берік дос болуды, жанашырлық пен сүйіспеншілікті, қорғансыз және әлсіздерге қамқорлық жасауды үйренеді. Өз көрермендерінің арқасында театр жаңа қызықты спектакльдер жасайды, болашаққа сеніммен қарайды!
Орналасқан жері: П. Васильев көшесі, 69
Алынды: https://www.votpusk.ru/country/dostoprim_info.asp?ID=23697
Мақаланың шыққан күні: 11.09.2018 12:01
Парақтағы соңғы өзгерістер: 04.08.2022 17:45